Ekim 2021 İnşaat Sektörü Analizi Raporu, “Sert Geçecek Kışa Doğru” başlığı ile Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) tarafından yayımlanıştır. Raporda, Türkiye ekonomisinin lokomotifi olan inşaat sektöründe ertelenmiş yatırımların sınırlı olsa dahi hayata geçirildiğine değinilmiştir. Ayrıca yatırımların arttığı inşaat sektöründe 8 ayda 300.000 kişiye iş imkânı sunulduğu belirtilmiştir. Raporda, 2021’in ikinci çeyreğinde yatırımlarda izlenen göreli iyileşmenin sürmesinin sektör için önemli olduğu belirtilmiştir. Ayrıca sektörde istihdam edilen kişi sayısının 2020 yılında ortalama 1,5 milyon dolaylarında bulunmaktaydı. 2021 ağustos ayı itibarıyla bu sayının 1,8 milyon olduğu kaydedilmiştir
Raporda, inşaat sektörünün, Covid-19 salgınının düşük baz etkisine rağmen 2021’in ilk yarısında büyüme kaydettiğine değinilmiştir. Bu oran yıllık bazda sırasıyla yüzde 3,3 ile yüzde 3,1’lik sınırlı büyüme olarak kaydedilmiştir. Ayrıca sürdürülebilir büyüme için inşaat yatırımlarının hızlanmasına ve yatırımlara yeterli ödenek sağlanmasına işaret edilmiştir. Bunun yanı sıra sektör üzerinde geçen dönemde öngörülemez seviyede girdi maliyetleri artmıştır. Girdi maliyetlerinin yarattığı baskının ve vergi yükünün azaltılmasına ihtiyaç duyulduğuna da değinilmiştir.
Raporda, 2021’in ilk iki çeyreğinde toplam yatırımların, sırasıyla yüzde 12,4 ve yüzde 20,3 arttığı kaydedilmiştir. Ayrıca “İnşaat yatırımları, yılın ilk çeyreğinde yüzde 3,4 gerilemiştir. İkinci çeyrek dönemde de yalnızca yüzde 12,2 artmıştır. Hız kazanan aşılama çalışmalarının ardından ekonomide kısıtlamaların kalkmıştır. Bununla birlikte ertelenmiş yatırımların da tekrar gündeme alınmaya başladığı görülmektedir.” ifadeleri kullanılmıştır.
“Fiyat farkı ve tasfiye hakkı ivedilikle hayata geçmeli”
Raporda, salgın ortamında emtia fiyatlarındaki yükselişle girdi maliyetlerinin dünya genelinde arttığına değinilmiştir. Ayrıca iç ekonomik gelişmeler paralelinde döviz kurlarında yaşanan artıştan dolayı da Türk inşaat sektörü için sorunun ağırlaştığına dikkati çekilmiştir. Bunun yanı sıra; “Altyapı ve üstyapı inşaatlarında kullanılan çelik, çimento, bakır, cam, alüminyum, PVC, tesisat ve elektrik malzemeleri gibi ürünlerin fiyatlarında yaşanan yüksek artışlar yurt içinde müteahhitlik kesimini işlerini devam edilemez duruma getirmiştir. TMB’nin bu konudaki fikri, ürün fiyatlarının serbest rekabet kuralları, piyasa şartları çerçevesinde oluşması gerektiğidir. Buna bağlı olarak da kamu projelerinde işveren kamu kurumları tarafından yüklenici firmalara ek fiyat farkı ödenmesi ve şartsız tasfiye ve devir hakkı tanınması ihtiyacı bulunmasıdır. Bu doğrultuda, TMB tarafından hazırlanan düzenleme taslağı Hazine ve Maliye Bakanlığı’yla Kamu İhale Kurumuna sunulmuştur. Üstelik düzenlemenin ivedilikle hayata geçirilmesi için girişimler sürdürülmektedir.” ifadeleri kullanılmıştır.
167 yeni projenin toplam tutarının 17,7 milyar Dolar
Ekim 2021 İnşaat Sektörü Analizi Raporu içerisinde, Ticaret Bakanlığının son verilerine bakıldığında; Türk müteahhitlerin yılın yurt dışında 9 ayında üstlendiği 167 yeni projenin toplam tutarının 17,7 milyar Dolar olduğu belirtilmiştir. Böylece raporda yıl sonu için ortaya konan 20 milyar dolarlık hedefe ulaşılmasının beklenilmektedir. Orta vadede bu tutarın 50 milyar dolar seviyesine çekilmesinin amaçlandığına işaret edilmiştir. Ayrıca petrol fiyatlarının seyrinin sektörün yurt dışı faaliyetlerini etkileyeceği ifade edilmiştir. Raporda, son iki yılın en yüksek seviyelerinde olan petrol fiyatlarının, petrol üreticisi ve ihracatçısı bölge ülkelerinde güçlü olan Türk müteahhitleri için yeni yatırımlar için potansiyel yaratabileceği konusuna değinilmiştir.
“Uluslararası pazarda riskler sürüyor”
Ekim 2021 İnşaat Sektörü Analizi Raporu içerisinde, Covid-19 salgının ve ortaya çıkan mutasyonlarının projelerde belirsizlik yarattığı vurgulanmıştır. Ayrıca gelişmiş ülke merkez bankalarının faiz politikalarında atacağı sıkılaşma adımlarıyla Proje finansmanı konusundaki güçlüklerin artmasının beklendiği bildirilmiştir. TMB’nin, yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinde Türk iş gücü sayısının artırılmasına yönelik çalışmalarını hızlandırdığı belirtilmiştir. Özellikle yurt dışında istihdam edilen iş gücüne yönelik gelir vergisi muafiyeti talebinin ivedilikle karşılanmasının önem taşıdığı kaydedilmiştir. Raporda, TMB’nin “Türk müteahhitliği” kavramının temsil kabiliyeti en yüksek kuruluşu olarak Ticaret Bakanlığı’yla ortak bir akreditasyon sistemi kurulmasına talip olduğu belirtilmiştir. Ayrıca raporda şu ifadeler kullanıldı;
‘Akreditasyon Sistemi’ önerilmektedir
“Kamu-özel sektör iş birliğiyle müteahhitlik firmalarını mali, teknik ve performansa dair nesnel ölçütler ve standartlar kapsamında sınıflandıracak bir ‘Akreditasyon Sistemi’ önerilmektedir. Yurt içinde ise; bir süredir finansman ve nakit akışı problemi içinde kalan sektörde borçluluk oranları yüksek düzeydedir. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun verilerine göre; ağustos itibarıyla, inşaat sektöründe kullanılan nakdi kredi toplamı 341,9 milyar TL olmaktadır. Aynı dönemde takipteki kredi oranı yüzde 8,5 olarak kaydedilmiştir. Konut kredisi faizlerinin yüksek seviyelerde seyretmesinin etkisiyle toplam satışlar içinde ipotekli satışlardaki gerileme öne çıkmaktadır.
İpotekli satışlardaki gerilemede konut kredisi faiz oranı etkiliyken bu konuda ‘psikolojik sınır’ olan yüzde 1 seviyesi çoktan aşılmıştır. Konut alanında yeni inşaatların tamamlanarak kullanıma sunulmasına yönelik stok büyüme hızında bir miktar duraksama görülmüştür. Türkiye’de şu an ortalama 1,5 milyonluk konut stoku bulunduğu hesaplanmaktadır. Fakat faiz oranlarındaki artışla değişen piyasa şartlarında yapı ruhsatındaki artış yarı yarıya hız kesmiştir. Ayrıca alınan ruhsatlara rağmen sektörde yeniden proje arzında temkinli yaklaşım sürmüştür.”
Diğer emlak haberleri için tıklayınız…