Ev sahiplerinden gelen yeni kiracı şartları arasında düzenli maaş meselesi var. Pandemi sürecinde artan işsizlik oranları karşısında kiracı ve ev sahipleri arasındaki çatışma bitmiyor. Salgın hastalığın etkisi olarak, özel sektör çalışanlarının kiracılıkta elendiği şartlar ‘kurumsal çalışan’ seçeneğinde birleşti.
Ev sahiplerinden yeni kiracı arayışı
Yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgın hastalığının getirilerinden birisi artan işsizlik oranları oldu. Tüm dünya üzerinde ekonomik sıkıntıların öne çıktığı günlerde, Türkiye’nin istihdam kaybı yeniden artışa geçti. Artık ev sahiplerinden yeni kiracı şartları arasına giren düzenli maaş isteği, özel sektör çalışanlarını ev bulmakta zorluyor. Bir zamanların istekleri arasına giren ‘öğrenciye ve bekara ev kiralanmaz’ şartının yanına eklenen ‘düzenli maaş’ isteği, ayrımcılığı internet platformları aracılığıyla yaygınlaştırdı. Kiracı arayışını sürdüren ev sahiplerinden internet sitelerine verilen ilanlarda açıklamaların genellikle ‘kurumsal çalışan ve memur tercih edilir’ metninde birleştiği görüldü. İşsiz kalma tehlikesini kiracıdan daha fazla yaşayan ev sahipleri, ayrımcılığı en çok İstanbul, Ankara, Edirne ve Bursa gibi büyükşehirlerde göstermektedir.
Özel sektör çalışanları mağdur
Ev sahiplerinden yeni kiracı şartları, ‘Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik’e göre herhangi bir yaptırıma tabii değildir. Yönetmelikte yer alan hükümler, mülk sahiplerince verilen ilanlara yaptırım hakkı getirmiyor. Dün, ‘Bekara ev kiralanmaz’ ibaresiyle yola çıkan ev sahiplerinin bugünkü hedefinde düzenli maaş şartı var. Bekar konusunun barınma hakkını engellediği iddiasıyla CİMER’e başvuruda bulunanlar, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’na sevk edilmiş ve burada mülk sahiplerinin ceza alması sağlanmıştı. ‘Ayrımcılık yasağının ihlali’ kapsamında başlatılan işlemler mülk sahiplerine para cezası olarak döndü. Son duruma ilişkin henüz belli bir kayıt oluşturulmamışken, ev sahiplerinden gelen yeni tercihlerin yaptırıma tabii tutulup tutulmayacağı belirsiz.
Kiracı seçme trendi ‘ayrımcılık’ olarak görüldü
Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER) Genel Başkanı Aziz Koçal, konuya ilişkin açıklamada bulundu. Konuşmasında kiracı seçme trendini ‘ayrımcılık’ olarak nitelendiren Koçal, toplum olarak zor günlerde daha anlayışlı olmamız gerektiğini hatırlatıyor. Ev sahiplerinin daha önceleri de kiracı seçtiğini belirten Koçal’dan, bu şartların bekar ve dullar arasında toplandığı anımsatıldı. Bu türden ilana alınan açıklama metinlerinin, insan onurunu inciten ve insan haklarına aykırı yapısıyla daha fazla dikkat çektiği günümüzde, kişilerin eşit muamele görme hakkı vardır. Haklardan yararlanma ayrımcılığı olarak devreye sokulan bu ilan ve uygulamalar, toplumu ayrıştırıcı bir görevi üstlenmiştir. Kiracı seçme uygulamalarının bir an önce önlenmesi ve herkesin memur olmadığının hatırlanması gerekiyor. Kurumsal firmalarda çalışamamanın ya da memur olamamanın insanların kendi istekleri arasında olmadığından söz eden Koçal, ev sahiplerine şu soruları yöneltti: “Evlerinizi insanların barınması için kiraya veriyorsunuz; memur olamayan, kurumsal firmalarda çalışamayan vatandaşlarımız insan değil mi?”
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu yeniden gündemde
Aziz Koçal, kişilerin 6701 Sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu kapsamında haklarının korunduğunu söyledi. Kanunun 20 Nisan 2016 yılında Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiğini belirten Koçal, ilgili kanunun 5.maddesinin üzerinden geçiyor. Kanunda 5.maddenin bu tür ayrımcılıklar adına oluşturduğunu ifade eden TÜKODER Genel Başkanı, “Bu türden ayrımcılıklar kanuna aykırıdır ve cezai işlem gerektirmektedir” dedi.
Yaklaşım doğru bulunmalı
Ev sahiplerinden gelen yeni kiracı istekleri, İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa, tarafından ele alındı. Sahibinden kiraya çıkan ilanlara karşı cezai uygulamaların bulunmadığını söyleyen Aşa, konu başlığı altında emlakçıları uyardı. İlanlarda mutlaka ‘mülk sahibinin tercihi’ olarak anlatılması gerektiğini aktaran Aşa, emlakçıların bazı önerilerde bulunabileceğini söylüyor. Mal sahiplerine yönelik geliştirilen birtakım kriterlerin emlakçılardan olduğu, ancak bunu yapmadan önce mutlaka görüşlerin alınması istenir. Getirilen önerilerin doğru olup olmadığına ilişkin verilen fikirler, yeni yönetmelik kapsamında internet sitelerine de sorumluluk yüklüyor. Yanıltıcı ilanları hızla yayından kaldıran siteler, durum karşısında mülk sahiplerinin ilanlarını düzenleyememektedir.
Mal sahiplerinin kiracı seçme özgürlüğü var
Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, ev sahiplerinin öne sürdüğü şartlar karşısında ‘kiracı seçme özgürlüğünün’ bulunduğunu hatırlattı. Kanuna ayrılık görülmediği müddetçe, kiracı seçmekte özgür olan mal sahipleri zarara uğramak istememektedir. Kiraz, pandemi sürecinde çalışanlar açısından büyük sıkıntıların özellikle nisan-mayıs dönemleri arasında yaşandığını söyleyerek, yeni kısıtlamaların işsizlik oranlarını büyüttüğünden bahsetti. Geliri azalanların da mal sahipleriyle arasında yaşadığı gerginlik kira ödemelerine yansıyor. Olaya genel anlamda bakarsak; ev sahiplerinin arasında yalnızca kiradan geçim sağlayanlar var. Bu durumda her iki tarafında mağduriyet yaşadığı bir ortam görülmektedir.
Emlak haberlerine göz atmak için tıklayınız.