İcralık gayrimenkullerin serbest borsaya aktarılması gerektiğini bildiren Gayrimenkul Borsası AŞ (GABORAS) Üst Yöneticisi (CEO) Kurtuluş Altun, gayrimenkullerin icrada değer kaybı yaşadığını söylüyor. Altun, “İcraya aktarılmış gayrimenkullerin ederi altında satılması yerine serbest borsada işlem görmelidir.” dedi.
İcralık gayrimenkullerin yeni adresi borsa mı olacak?
Gayrimenkul Borsası AŞ (GABORAS) Üst Yöneticisi (CEO) Kurtuluş Altun, konuya ilişkin düşüncelerini, AA muhabiri aracılığıyla paylaştı. Bankaların icra yoluyla el koyduğu gayrimenkul sayısının her geçen gün arttığını belirten CEO Altun, satış esnasında gayrimenkullerin değer kaybettiğini söyledi.
Banka bünyesinde satışa çıkarılmış icralık gayrimenkullerin 20 bin rakamını aştığı görülürken, 25 bankanın kendi internet sitesi üzerinde satışa çıkarmış olduğu gayrimenkul sayısı 11 bin 913’e erişti. Diğer platformları da hesaba kadarsak icralık gayrimenkullerin aktif ilan sayısı 25 bine yükselmiştir.
Vatandaşların kredi çekerken evlerini teminat olarak gösterdiğini söyleyen Altun, kredi ödemelerinin gerçekleştirilmediği vakitlerde evlerin icralık olduğunu aktardı. 2019’da 30 milyon rakamı aşan genel icra takip dosyalarının bu yıl itibariyle 40 milyona erişmesi öngörülüyor. Dosyaların etkileşimde bulunduğu teminat varlıklarında sayı ve değer tam olarak bilinmemektedir.
Kredi kullanımlarında geriye dönük ödemelerin yapılmaması esasında gayrimenkul sektörüne bağlı diğer sektörleri de etkiliyor. Sonradan oluşan küçük bir etkinin bile teminat varlığına değer kaybettirmesi, sektör adına son derece önemli bir kayıptır. Bankaların kredilerde uygulamış olduğu yüksek faiz ve masraflar, gayrimenkullerin değeri altında satılmasına neden oluyor. Kişilerin bankada bulunan borçlarına karşı icralık gayrimenkullerin değeri daha fazla olmasına rağmen satış esnasında evin değer kaybetmesi sağlanmakta. Satışa çıkarılan gayrimenkulün değer düşüşü yüzde 50’den aşağı olmamalıdır.
Banka ve borçlu arasında uzlaşma sağlanmalı
Kurtuluş Altun, “Değer kaybı yaşayan gayrimenkullerin satışlarında elde edilen gelir kredi borçlarının gerisinde kalıyor.” dedi. Oluşan bu durumun banka ve vatandaş içinde sıkıntılı olduğu bilinmektedir.
Bankaların, alacaklarını düşük bedeller üzerinden varlık şirketlerine aktardığı görülürken, yapılan bu tercihin yüzde 85’e eriştiği kaydedildi. Uygulamanın sonucunda ise yine borçlu vatandaşlar zarar yaşamaktadır. Ancak oluşacak zararları önlemenin tek yolu bankaların borçlu lehine indirim kararı verebilmesidir. Bu yetkinin oluşturulması gerektiğini söyleyen Altun, GABORAS bünyesinde kullanılan teknoloji sayesinde milyonlarca teminatlı kişiye yardımcı olunabileceğini söyledi.
Banka faizlerine indirim getirilmelidir
Altun, GABORAS bünyesi altında, tarafların “yasallık ve helallik” uzlaşmasında rol alamaya hazır olduklarını belirtti. Kullanılan son teknolojinin de yardımıyla gerçekleştirilecek olan, helalleşme de hakkaniyet esas olacak. Verilen teminatın değerinde işlem görmesi adına, borç tasfiyesinde uzlaşmaya gidilmesi borçlunun ödeme yükünü hafifletecek ve kısa zamanda bankaya olan borcunu kapatmasına yardımcı olacaktır. Çözüm önerisi olarak; “Gazete ilanlarının yerine teminatların borsaya aktarılması karşılıksız uzlaşmanın sağlandığı süreçte isimsiz işlem görecek. Yöntemin pratiğe elverişli olduğu bilinmektedir” denildi.
İcradaki işlemler hakkında 11. Kalkınma Planı’nın düzenlendiği, ancak henüz yürürlüğe girmediği biliniyor. Bu konuya dair açıklamada bulunan Altun’a göre, icralık gayrimenkuller serbest borsaya aktarılarak işlem görmeli. Bu sayede icralık gayrimenkullerin değerinde satışı sağlanacak ve borçlunun bankaya olan borç yükümlülüğünü kapatma şansı bulunacaktır. Tüm bu uygulamaların yanı sıra faiz ve masraflarda indirimler yapılmalı ve dosya kendi haline bırakılmamalıdır.