Konut ekspertiz satın almak istediğiniz konutun piyasada oluşmuş olan rayiç değerini ortaya çıkarmaktadır. Eksperler tarafından yoğun incelemenin sonunda ortaya çıkarılan raporlarla birlikte konutun piyasa değeri belirli hususlar göz önüne alınarak belirlenmektedir. Değerin belirlenmesi sırasında en önemli hususlar konutun fiziksel ve çevresel özellikleri olarak karşımıza çıkıyor. Konutların piyasa üzerindeki hakimiyet ve değerini öğrenmek için bağımsız bir ekspertiz firmasından yarar sağlanabilir.
Konut ekspertiz değerini belirlemek
Konut ekspertiz değerinde karşımıza çıkan en önemli iki farklı yaklaşım tipini de ele almalıyız. Bunlardan ilki emsal karşılaştırma yaklaşımıdır. İkincisi ise değeri tespit edilecek olan konuta benzer diğer konutlar arasındaki mukayese şeklinde ortaya çıkar. Mukayese yöntemiyle belirlenen konut piyasa değerleri, genellikle konutun konum, konfor ve bina yaşı gibi önemli özelliklerini kapsıyor.
Ayrıca araştırma konusu olan gayrimenkule aktarılan ücret, kira geliri ve yapılacak masraflarda göz önünde bulundurulur. Verilecek tutarın zaman içinde ne kadar sürede geri dönüş alacağı da hesaplamalarda yer edinmiştir. Kira gelirine göre belirlenen konut değerleri, Türkiye genelindeki konutların kira miktarının 214 rakamıyla çarpılarak bulunmasını sağlar. Çarpılacak rakam iller arasında değişebilir.
Ekspertiz değerinde öne çıkan hususlar:
- Evin inşaat durumuna dair son bilgisi
- Gayrimenkulün toplam metrekaresi
- Konutun yaşı
- Gayrimenkulün bulunduğu konum
- Konut inşa edilirken kullanılmış olan malzeme ve işçilik
- Konuta yakın bulunan önemli merkezlerin varlığı
- Konutun ulaşım durumu, çevre özellikleri
- Binanın dayanıklı olup olmadığı ve kaçıncı deprem kuşağında yer aldığı
- Elektrik, su, doğalgaz ve telefon gibi altyapı durumları
- Isıtma sistemi ve güvenlik durumu gibi teknik özellikler
Konutun ekspertiz değerini arttıran hususlar:
- Konutun bulunduğu konum
- Konutun konumuna olan ulaşım imkanları
- Konutun yaşı
- Konutun yer aldığı cephe
- Dairenin bulunduğu kat
- Gayrimenkulün yer aldığı binanın asansör durumu
- Konutun manzarası
Tüm bu etmenler konutların fiyatlarında ya belirli düşüşe ya da belirli bir miktarda artışa sebep olur.
Konut kredisi için ekspertiz değeri
Konut kredisine başvuruda bulunan kişilerin, satın almak istedikleri konutlar üzerinden ekspertiz değerini nasıl belirleyecekleri bilmemesi çok doğaldır. Bankalar tarafından kredi çekilen müşteriye almak istedikleri konutu görmesi için eksper gönderir. Bu sayede ekspertiz değerinin hesaplandığı konutlarda yukarıda belirtilen hususlar incelemeler esnasında göz önüne alınacaktır. Bankalar tarafından tanınan fiyat maksimum yüzde 80’inin kredisini karşılayacak şekilde olmasını ister. Fakat bazı istisnai durumlarda yüzde 100’ü içinde kredi sağlanabilir.