Konut projeleri gayrimenkul sektöründe yaşanan hızlanmayla birlikte yeniden gündeme geldi. Çoğu firmanın elindeki stokları eritmesinin ardından yeni proje aşamasına geçildiği duyurulurken, şantiyelerde devam eden inşaatlar hızlandırıldı.
Konut projeleri için yeni dönem başlıyor
Konut kredilerinde aylık taksit oranlarındaki düşüşün ardından vatandaşlar bankalara akın etti. Eldeki konut stoklarının tükenme noktasında olduğu süreçte, firma sahipleri şantiyelere hız kazandırmaya çalışıyor. Taleplerde yaşanan patlamanın ardından inşaat sektörü yeniden yıldız olma noktasına geldi. Zamanında rafa kaldırılan pek çok projenin bugün yeniden hayata geçmesi yeni plan dahiline alındı.
Sektör temsilcileri tarafından yeniden canlanan sektörlere dair açıklama getirildi. Yapılan açıklamada, 2021 yılının yatırım yılı olacağı öngörülüyor. Yavaşlatılan işlerin hızlandırılması hem de rafa kaldırılan projelerin yeniden gündeme gelmesi, yeniden konut yatırımlarının önünü açacak. Ayrıca ruhsat alımlarında yaşanan uzun süreli düşüşler göz önüne alındığında, önü açılan sektör için yeni bir yılın yatırıma dönüşeceği oldukça açıktır.
Endeksler firmalar aracılığıyla oluşturuluyor
Türkiye Hazır Beton Birliği (THBB) tarafından hazırlanan ‘Hazır Beton Endeksi’ 2020 haziran ayı raporu yayımlandı. İnşaat sektörüne dair rapor verilerinde yükselmeler dikkat çekici. Haziran ayında Hazır Beton Faaliyet Endeksi olumluya dönüşen süreçte yükselişe geçti ve tarihi zirveye kapı açtı.
THBB Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Işık ise, Faaliyet Endeksi’nin yanı sıra Beklenti Endeksi ve Güven Endeksi’nde de yükselişlerin olduğunu dile getirdi. Eşik değerin aşıldığı haziran ayında, inşaat sektöründe yaşanan duraksama nihayet son buldu. Son bir ay içerisinde en yoğun zamanların gerçekleştiği görülürken, normalleşme süreci ve kamu bankalarının öncülüğünde başlatılan düşük faizli kredi destekleri tüm bu gelişmelere zemin hazırladı. Ayrıca konut taleplerinde yaşanan patlamanın ardından yeni konut projeleri öne çıktığı görülüyor. İnşaat sektöründe kazanılan ivmenin devam edeceği görüşü; özellikle yılın ikinci yarısından itibaren yaşanan büyüme ve istihdama yol açacağı ortak bir payda yakalamıştır.
Endekslerin oluşturulma sürecinde firmalar öne çıkmaktadır. Anket ile firmalara 9 soru yöneltilirken her bir endeksin değeri 100’ün altında ya da üstünde olmasına bağlı olarak yorumlanma sürecine giriyor. 100’ün üzerinde olan soru puanlamaları sektörde yaşanan olumlu gelişmeleri ve beklentileri öne çıkarmaktadır. Aynı zamanda çalışma sürecinde 3 farklı endeks türetiliyor. Hazır Beton Faaliyet Endeksi ile hazır beton firmalarının geçmiş bir aylık faaliyetleri, Hazır Beton Güven Endeksi ile güven seviyesi, Hazır Beton Beklenti Endeksi ile firmalara ait üç aylık dönemde faaliyetlerdeki beklentiler öne çıkarılmaktadır. Hazır Beton Endeksi ise tüm endeksleri birleştirerek bileşik bir endeks elde edilmesine yardımcı oluyor.
“Pozitif şok etkisi”
Konut kredi faizlerinde yaşanan düşüşlerin ardından pozitif şok etkisi yaratıldığını belirten İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım; pandemi döneminde yavaşlayan şantiye işlerini yeniden hatırlattı. Sektörde yer alan öncülerin yeniden öne geçtiğini belirten başkan, istihdamın yeniden canlandırıldığını söyledi. Aynı zamanda 300’den fazla yan sektörün olumlu etkilendiği süreçte, kredilerin düşüşü konut satışlarını arttırdı. Bu satışların nakit akışı olduğunu belirten Durbakayım, nakit akışını başarıyla sağlayan firmaların yeni projelerle aramıza döneceğinin altını çizdi.
“Gelecek yıl 2021’de çok sayıda firmanın yeni konut projeleri ile öne çıkacağı öngörülürken, firmalar yeniden kendini öne çıkaracaktır. Vatandaş 2021’de satışa sunulan konutların aynı fiyattan olmasını beklememelidir. İnşaat sektöründe yaşanan artışlar maliyete yansıtılır. Ayrıca kamu bankalarının başlatmış olduğu düşük faizli kredilerin bitiş süresi belirgin değil. Yabancıların henüz pazara inmediği süreçte salgının olumsuz koşulları yine yerli alıcıya yansıyacaktır.”
“2021 yılında yeni projeler öne çıkacak”
Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Başkanı Mehmet Kalyoncu, konuya ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Artan konut satışlarının yeni projelere kapı açtığını belirten Kalyoncu, 2021 yılını projelerin yılı olarak görüyor. Şantiyelerin hız kazandırıldığı haziran ayından itibaren taleplerin yükselişe geçtiği ve bunun da yeni konutlara zemin hazırladığı çok açık. Yeni ruhsat alımlarında yaşanan düşüşün, 2021 yılı itibariyle zirveye tırmanacağı ve en az yüzde 30 artış göreceğimiz konusunda hem fikir olduklarını belirtiyor. Konut satışlarının ardından mobilyalarını yenilemek isteyenlerin de olduğunu söyleyen Kalyoncu, mobilyadan beyaz eşyaya kadar birçok iş kolunun yeniden ön sıralarda rol üstleneceğini belirtti.
“Toparlanma sürecine giriş yapıldı”
İnşaat Malzemesi Sanayiciler Derneği (TÜRKİYE İMSAD) Yönetim Kurulu Başkanı Tayfun Küçükoğlu, pandemi sürecinde yaşanan olumsuzluğun en fazla mart ve nisan ayını vurduğunu belirtiyor. Haziran ayında belirlenen planlı geri dönüşlerin ardından, birçok sınırlama kademeli olarak kaldırıldı. Haziran ayında talep yetersizliğinin de gerilemesiyle birlikte finansman sorunlarına çözüm getirildi. Elde bulunan mevcut işlerin seviyesi artış yakalarken talepler yeniden yükselişe geçmiştir. 1 Haziran tarihinden itibaren normalleşen Türkiye’de inşaat sektörü olumlu bir sürece adım attı.
İşlere geri dönüş ve inşaat sektöründeki mevcut iş seviyesinde 24.9 oranlı büyümenin ortaya çıkarıldığı TÜİK verileri oldukça tatmin edici. Aynı zamanda inşaat sektörünün de araştırmaya tabi tutulduğu verilerde yeni iş siparişlerindeki yükselmeler 19.1 oranında artış yakaladı. Sektörde mevcut işlere olan talepler kadar yeni projelerin öne çıkması ayrı bir olumlu gelişme olarak görülüyor.
Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği (TÇMB) Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Tamer Saka ise, normalleşme sürecinin başlamasındaki etkileri ele aldı. Özellikle ekonomik faaliyetlerdeki artışın normalleşmeyle birlikte başlaması, iç satışlarda yaşanması beklenen artışları öne çıkaracak.