Merkez Bankası, yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgın hastalığı sürecinde başlayan fiyat artışlarının ‘yeni normal’ ile devam ettiğini açıklarken, yapılan araştırmanın sonuçları veri olarak paylaşıldı.
Merkez Bankası zam yağmurlarını öne sürdü
Merkez Bankası tarafından yürütülen araştırmaların sonuçları veri olarak kamuoyunun bilgisine sunuldu. Pandemi dönemi boyunca artış gösteren fiyatların ‘yeni normal’ ile devam ettiği, haziran ayında ise peak yaptığı görüldü. Yapılan fahiş zamlarda ise öne çıkanlar arasında otobüs ve uçak biletleri, kuaför, yiyecek-içecek ve turizm hizmetleri bulunuyor.
Sözcü’den Erdoğan Süzer’in yapmış olduğu haberin detaylarına göre, Enflasyon Raporu’nda yer verilen ‘Son Dönem Birim Maliyet Gelişmeleri Üzerine Bir Değerlendirme’ konu başlıklı çalışmada fiyat değişimlerinin salgın öncesine dayandığı görüldü. Özellikle yiyecek-içecek, konaklama, şehirlerarası seyahatlerde yolcu taşıma, kuaför ve kişisel bakım hizmetlerinin sıklıkla zamlandığı kaydedildi.
Mevsim etkisinin fiyat değişimlerinde yer almadığı çalışmada dönemsel karşılaştırmanın daha net ortaya çıkarılması sağlandı. Yapılan araştırma kapsamında örneğin, yiyecek-içecek hizmetleri salgın öncesi Ocak-Mart 2020 döneminde aylık ortalama 1.1 fiyat artışı yaşarken, karantina uygulamalarının başladığı nisan ayında ise oranlar 0.2’ye yükseldi. Mayıs ayında herhangi bir zam uygulamasına gidilmemesine karşın, normalleşmenin başlatıldığı haziran ayından itibaren yiyecek-içecek fiyatlarına yüzde 2.5 zam geldi.
Haziran ayında zam fahiş oranlara erişti
Merkez Bankası aylık bazda ele aldığı fiyat artışlarının fahiş rakamlara ulaştığını tespit etti. Salgın dönemi boyunca işletme ve üretim maliyetlerinde yaşanan artışın iş hacmindeki düşüşle birlikte başladığı, normalleşmenin ardından işletmelerin maliyetleri fiyatlara yansıtmak durumunda kaldığı belirtildi. Dönem kapsamında işletmelerde yaşanan iş hacmi düşüşleri işgücü, kira ve enerji gibi giderlerin birim maliyetlerinde yükselmelerin yaşanması doğal karşılandı.
Merkez Bankası’nın yapmış olduğu araştırmada, ülke genelinde kısa çalışma ve ücretsiz izin gibi uygulamaların maliyete gelen zamların oranlarını kısıtladığı bildirildi.
Otobüs bilet fiyatlarında yüzde 20 zam görüldü
Turizm döneminin başlamasının ardından yeni normalle birlikte aylık ortalama yüzde 0.5 zam yaşayan konaklama hizmetleri, nisan ayında 0.6 zam yaşadı. Mayıs ayında yüzde 0.1 geriye giden ücretler, haziran ayında yüzde 1.4’lük artış kaydetti.
En büyük artışı otobüs bilet fiyatlarında oldu. Aylık yüzde 1.4’e yansıyan artışların nisan ayında 0.5 gerileme yaşadıktan hemen sonra, mayıs ayında yüzde 8,2’ye yükseldiği tespit edildi. Ancak en büyük zam oranın haziran ayında yaşandığı süreçte yüzde 20’ye çıkan fiyatlar, fahiş zam konusunun yeniden ele alınmasına sebep olmuştur.
Normal hayat sürecinde aylık ortalama 0.8 zam yaşayan uçak biletleri ise haziran ayında yüzde 9,4’lük artış gösterdi. Kuaför ve kişisel bakım hizmetlerinin mayıs ayında yüzde 6.6 seviyeye yükselmesinin ardından rekor zam süreci başlamış oldu. Haziran ayında ‘yeni normal’ yaşayan vatandaşların yüzde 3.1 zam oranlarını karşılaması beklenmekte.
Güncel haberlere göz atmak için tıklayınız.