Zekânın kalıtsal yolla gelişen kısmını annenin geni belirliyor. Babanın genleri ise bu duruma etki edemiyor. Babadan kalıtılan gelişmiş bilişsel işlevlerle ilgili genler, doğrudan devre dışı kalıyor.
İnsan zekâsında genetik rollerin payı yüzde 40 ile yüzde 60 oranında olduğu belirtilirken zekâ, X kromozomunda taşınıyor. Erkeklerdeki X kromozomu bir tane bulunurken kadınlarda iki tane X kromozomu yer alıyor. Ancak babanın zekâ ile ilgili geni çocuğa aktarılmasında devre dışı kalıyor.
Koşullu genlerin bazı durumlarda yalnızca anneden bazı durumlarda ise yalnızca babadan geldiğinde çalıştığı tahmin ediliyor. Zekânın da bu koşullu genlerin anneden gelen kısmında bulunduğu düşünülüyor.
Laboratuvar çalışmalarında anne geninin yoğunlukta olduğu farelerin vücudunun daha küçük olduğu, ancak kafa ve beyninin daha büyük düzeyde geliştiği gözlemlendi. Baba geninin daha yoğun olduğu farelerde ise daha küçük beynin ve daha büyük vücudun olduğu tespit edildi.
Bilim insanları, farelerin bilişsel işlevlerini kontrol eden altı farklı kısımda yalnızca anneden ya da babadan gelen genlerin aktif olduğu hücrelerin varlığı tespit edildi.
Cinsellik, yiyecek ve saldırganlık gibi işlevleri kapsayan limbik sistem kısımlarında ise babadan gelen genler yoğunlaşıyor. Anlamlandırma, düşünme, dil ve planlama gibi en gelişmiş bilişsel işlevlerin yer aldığı beynin serebral kortekst bölgesinde ise babadan gelen hücrelere rastlanmadı.
İnsanlar da incelendi
Araştırmacılar, 1994 yılından itibaren insanlar üzerinde araştırma yapmaya koyuldular. Bilim insanları her yıl 14 yaş ile 22 yaş arasındaki 12 bin 686 kişiyle görüştü.
Katılımcıların eğitiminden ırkına ve sosyo-ekonomik durumuna kadar pek çok unsuru hesaba katan araştırmacılar, bireylerin zekâsını en çok etkileyenin annenin IQ‘su olduğunu belirlediler. Ancak zekânın gelişiminde yalnızca anne zekâsı etken değil. Zekânın gelişiminde genetik faktörün rolü yüzde 40 oranı ile yüzde 60 oranı arasındayken, çevre koşullarının rolünün de benzer seviyelerde olduğu belirtiliyor.